ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަގުތު
މި ޒަމާނުގެ ޢިލްމީ ދިރާސާތަކުގައި ވަގުތާއި ޒަމާނަށް
ވަރަށްބޮޑު އަހަންމިއްޔަތެއް ދެވިފައި ވެއެވެ. ނަމަވެސް
ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި އެއަށް ދެއްވާފައިވާ އަހަންމިއްޔަތު
މާބޮޑެވެ. އެ މާތް ފޮތުގައިވަނީ ވަގުތާއި ޒަމާން
ބައިބަޔަށް ބައިކުރައްވައި، އެ ބައިތައް އިންސާނުންގެ
ސަމާލުކަމަށް ގެންނަވާފައެވެ. އެއިން ބައެއް ބައިތައް
ތިރީގައި މިވަނީއެވެ.
1. ސާޢަތު: މިހާރު
ޢާއްމުގޮތެއްގައި ޢަރަބިބަހުން ސާޢާ ނުވަތަ އައްސާޢާ
ކިޔަނީ ގަޑިއަށެވެ. ވަގުތުބަލާ ގަޑިއާއި ގަޑިން ހިނގާ 60
މިނެޓްގެ ގަޑިއަށެވެ. ޒަމާނުން ހިނގާ ވަގުތުކޮޅެއްގެ މާނަ
ދޭހަވާގޮތަށް ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި މި ކަލިމަ
ވާރިދުވެފައިވަނީ ވަރަށް މަދުންނެވެ. 48 ފަހަރު
ވާރިދުވެފައިވާ މި ކަލިމަ، ގިނައިން ވާރިދުވެފައިވަނީ
ޤިޔާމަތް ދުވަހުގެ މާނައިގައެވެ.
2. ޔައުމު: ޢަރަބި
ބަހުން ޔައުމު ނުވަތަ އަލްޔައުމު އެވެ، ކިޔަނީ ދުވަހަށެވެ.
މި ކަލިމައިން އެހެން މާނަ ދޭހަވާގޮތަށް ކީރިތި
ޤުރުއާނުގައި ވާރިދުވެފައި ވެއެވެ. އެ މާނަތަކުގެ ތެރޭގައި
ދުވަހެއްގެ ބަޔަކާއި ޤިޔާމަތް ދުވަހާއި މިބިންމަތީގައި
ހިނގާ ވަގުތުގެ އެއްހާސް އަހަރުގެ ދިގުމިންހުރި ދުވަހެއް
ހިމެނެއެވެ. މި ކަލިމަ އެކިގޮތްގޮތަށް ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި
ވާރިދުވެފައި ވަނީ 405 ފަހަރުއެވެ.
3. ޝަހުރު:
ޝަހުރު ނުވަތަ އައްޝަހުރު އެވެ، ކިޔަނީ މައްސަރަށެވެ. މި
ކަލިމައާއި މިކަލިމައިން އުފެދޭ އެހެން ކަލިމަތައް، ކީރިތި
ޤުރުއާނުގައި ވާރިދުވެފައި ވަނީ 21 ފަހަރުއެވެ. މި ކަލިމަ،
ޝަހުރު އާއި އައްޝަހުރުގެ ގޮތުގައި ވާރިދުވެފައިވަނީ 12
ފަހަރުއެވެ. ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި މި ކަލިމަ
ވާރިދުވެފައިވަނީ ހަނދުމަހުގެ މައްސަރުގެ މާނައިގައެވެ.
4. ސަނަތާއި ޢާމު: ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ސަނަތާއި
އެއިން އުފެދޭ ކަލިމަތައް ވާރިދުވެފައި ވަނީ 19
ފަހަރުއެވެ. ޢާމާއި އެއިން އުފެދޭ ކަލިމަތައް ވާރިދުވެފައި
ވަނީ 9 ފަހަރުއެވެ. ޢަރަބިބަހުން ސަނަތު ނުވަތަ ޢާމު އެވެ،
ކިޔަނީ އަހަރަށެވެ. އެއީ 12 މަސްދުވަހެވެ. މި ދެ ކަލިމަ،
ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވާރިދުވެފައިވަނީ އެ މާނައިގައެވެ.
5. ދަހުރު: ޢަރަބި ބަހުން ދަހުރު ނުވަތަ އައްދަހުރު
އެވެ، ކިޔަނީ ޒަމާނަށެވެ. ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި މި ކަލިމަ
ވާރިދުވެފައިވަނީ ދެ ފަހަރުއެވެ. ކަނޑައެޅިގެން ވަކި
ދިގުމިނެއް ނޭނގޭ އަދި ފެށުމާއި ނިމުން ނޭ ގޭ ޒަމާނުގެ
މާނައިގައެވެ.
6. ވަޤުތު: ޢަރަބި ބަހުން ވަޤުތު
ނުވަތަ އަލްވަޤުތު އެވެ، ކިޔަނީ ވަގުތަށެވެ. މި ކަލިމަ،
ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވާރިދުވެފައިވަނީ 13 ފަހަރުއެވެ.
ދިގުމިނާއި މުއްދަތު އޮޅުންފިލާފައިވާ ވަގުތުގެ
މާނައިގައެވެ.
7. އަބަދު: މި ކަލިމަ ކީރިތި
ޤުރުއާނުގައި ވާރިދުވެފައިވަނީ 28 ފަހަރުއެވެ. ކީރިތި
ޤުރުއާނުގައިވާ މި ކަލިމައިން ދެ މާނައެއް ދޭހަވެއެވެ.
ފުރަތަމަ މާނައަކީ ނިމުމެއްނެތް ޒަމާނެވެ. ދެވަނަ މާނައަކީ
ޒަމާނުގެ ވަކިހިސާބަކުން ފެށިގެން ކަމެއްކުރުން މުޅިން
ހުއްޓާލުމެވެ.
8. އަޖަލު: ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި 56
ފަހަރު ވާރިދުވެފައިވާ މި ކަލިމައިން ދޭހަވަނީ ކަމެއް
ނިމޭނެ ވަގުތެވެ.
9. ޙީން: މި ކަލިމަ ކީރިތި
ޤުރުއާނުގައި 34 ފަހަރު ވާރިދުވެފައިވަނީ ދެ ގޮތަކަށެވެ.
އިންސާނުންނަށް އެނގިފައިވާ ވަގުތުގެ މާނައިގައެވެ. ނުވަތަ
މާތް ﷲ ދެނެވޮޑިގަންނަވާ ވަގުތުގެ މާނައިގައެވެ.
10. ސަރުމަދު: ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި މި ކަލިމަ
ވާރިދުވެފައިވަނީ ދެ ފަހަރުއެވެ. މި ކަލިމައިން ދޭހަވަނީ
ޤިޔާމަތްދުވަހާ ހަމަޔަށް ދެމިއޮންނާނެ ވަގުތެވެ.
11. އަމަދު: ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ހަތަރު ފަހަރު
ވާރިދުވެފައިވާ މި ކަލިމައިން ދޭހަވަނީ ދިގުމުއްދަތެވެ.
12. މުއްދަތު: މި ކަލިމަ، ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި
ވާރިދުވެފައި ވަނީ އެއް ފަހަރުއެވެ. މި ކަލިމައިން ދޭހަވާ
މާނައަކީ، ދެ ފަރާތެއްގެ ދެމެދުގައި އެއްބަސް ވެވިފައިވާ
މުއްދަތެވެ.
13. އުއްމަތު: ވަގުތުގެ މާނަ ދޭހަވާ
ގޮތަށް މި ކަލިމަ، ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވާރިދުވެފައިވަނީ
ދެ ފަހަރުއެވެ. މި ކަލިމައިން ދޭހަވާ ވަގުތަކީ، އޭގެ
ނިމުން އޮޅުންނުފިލާ ވަގުތެކެވެ. އޮޅުންފިލަނީ ޒަމާނެއް
ފާއިތުވެގެންދާ ކަމެވެ.
14. އަލްއާނަ: މި ކަލިމަ
ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވާރިދުވެފައިވަނީ 8 ފަހަރުއެވެ. މި
ކަލިމައިން ދޭހަވަނީ ހިނގަމުންދާ ވަގުތުގެ ތެރެއިން ކުޑަ
ހިނދުކޮޅެކެވެ.
ބަޔާންވެދިޔައީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި
ވަގުތާއި ޒަމާނުގެ ބައިތަކަށް ދެއްވާފައިވާ ބައެއް
ނަންތަކާއި އެ ނަންތަކުން ދޭހަވާ މާނަތަކެވެ. އެ މާތް
ފޮތުގައި ވަގުތާއި ޒަމާނުގެ ބައިތައް
ބަޔާންކުރައްވާފައިވަނީ އިންސާނުންގެ ލާބައާއި
މަންފާއަށްޓަކައެވެ. އަދި މި ޙަޔާތުގައި އިންސާނުން
ހޭދަކުރާ ވަގުތުގެ ބޭނުން ހެޔޮގޮތުގައި ހިފުމަށް އިރުޝާދު
ދެއްވަމުންނެވެ.