ބަޙުރު

އުސްތާޛު އިބްރާހީމް ފައުޒީ (حفظه الله) އަކީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ތަޢުލީމީ ތާރީޚާއި ސިޔާސީ ތާރީޚުގެ ފަތްފުށްތަކުން މަދުން ނޫނީ ފެނިފައިނުވާނެ ނާދިރު ޝަޚުޞިއްޔަތެކެވެ. މާތްﷲ އޭނާއަށް ދެއްވާފައިވާ މަތިވެރި ނިޢުމަތްތަކުގެ ތެރޭގައި، ޙިލްމުވެރިކަމާއި، ތަޥާޟުޢުވެރިކަމާއި، އަމާނާތްތެރިކަމާއި، ތެދުވެރިކަމާއި، ޙިކުމަތްތެރިކަން ހިމެނެއެވެ. އޭނާއަކީ، ބަސްފުޅު ރިވެތި، މުޢާމަލާތްކުރެއްވުން މާތް ޙަކީމެކެވެ. މޮޅު މީހަކާއި ދެރަ މީހަކު ތަފާތުކުރެއްވުމެއް ނެތި މުޢާމަލާތުކުރެއްވުމަކީ، ކާއިނާތުގެ ރައްބު، އޭނާގެ ބަނިޔާދަންކަމުގައި ލައްވާފައިވާ އިތުރު މޫރިތިކަމެކެވެ.

އުސްތާޛު އިބްރާހީމް ފައުޒީ އަކީ، ހުވަދުއަތޮޅުގެ ޤަދަރުވެރި ޚާންދާނަކުން ވަޑައިގެންނެވި ދީލަތި ޝަޚުޞިއްޔަތެކެވެ. އެ ޚާންދާނުގެ މުއައްސިސަކީ، ސިޔާސީ ފިކުރެއްގައި ހުވަދުއަތޮޅު ވިލިނގިލި ދޫކުރައްވައި، މާމެންދުއަށް ހިޖުރަކުރެއްވި ޢަލީ ޚަޠީބު (ކޭވަނެބެއްޔާ) އެވެ. އޭރު އެއީ ފަޅުވެފައިވާ، މީހުން ނޫޅޭ ރަށެކެވެ. އެ ރަށް އަލުން އާބާދުކުރައްވައި، އެ ރަށުގެ ޢިއްޒަތާއި ކަރާމަތު އައުކުރެއްވި މުޖައްދިދަކީ އޭނާއެވެ. ދިވެހިރާއްޖެއާއި ސީޝެލްސްގެ ސިޔާސީ ވެރިންނާއި ޢިލްމުވެރިންގެ އެންމެ އިސް ސަފަށް ވަޑައިގެންނެވި ޢިއްޒަތްތެރި ބަޠަލުންގެ މާތް ކާފާފުޅަކީ އޭނާއެވެ. އާދޭހެވެ. ރައީސް އިބްރާހީމް ނާޞިރާއި ރައީސް ޢަބްދުﷲ ޢަފީފު ވަޑައިގެންނެވީ އޭނާގެ ދަރިކޮޅުންނެވެ. އެހެންކަމުން، އުސްތާޛު އިބްރާހީމް ފައުޒީ ހިތްޕުޅުގައި ސިޔާސީ ވިންދު ހުރުމަކީ ޙައިރާންވާންޖެހޭ ކަމެއް ނޫނެވެ!!!

އުސްތާޛު އިބްރާހީމް ފައުޒީގެ ޙަޔާތްޕުޅުން ފާހަގަކޮށްލެވޭ ކަންކަމުގެ ތެރޭގައި، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުކަން ކުރެއްވުން ހިމެނެއެވެ. އޭނާއަކީ ހުވަދުއަތޮޅު އުތުރުބުރީގެ ރައްޔިތުންގެ ފުރިހަމަ ތާއީދާއި އިޙްތިރާމާއެކު އެ މަޤާމު ފުރުއްވި އެންމެ ޙިކުމަތްތެރި ޝަޚުޞިއްޔަތު ކަމަށް ހެކިވަމެވެ. އޭނާ އެ މަޤާމުގައި ހުންނަވަނިކޮށް، ރާއްޖޭގައި ސިޔާސީ ހަމަނުޖެހުމެއް ހިނގިއެވެ. އެއީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ ވޯޓުން، ރާއްޖޭގެ ވެރިކަން ބަދަލުކުރުމަށް ޓަކައި ރޭވުނު ހަމަނުޖެހުމެކެވެ. އެ ކަމުގައި ޝާމިލުކުރެވުނު މީހުންގެ މައްޗަށް ޝަރީޢަތްކޮށް، ޙުކުމްކުރެވުނީ އަޅުގަނޑުގެ ހާޒިރުގައެވެ. އެ ޝަރީޢަތުގައި، ސާބިތުކަމާއެކު ސާފު ބަހުން ވާހަކަފުޅުދެއްކެވި ހަމައެކަނި ބޭފުޅަކީ، އުސްތާޛު އިބްރާހީމް ފައުޒީއެވެ. އެ ޝަރީޢަތް އަޑުއެހި އެންމެން، އޭނާއަށް ތަޢުރީފުކުރިއެވެ. އޭނާގެ ކުށެއް ނެތް ކަމަށް، ޝަރީޢަތްކުރެއްވި ޤާޟީ ވެސް ވިދާޅުވިއެވެ!!! ނަމަވެސް، އޭރު އޮތް ސަގާފަގަތަކީ، މީހެއްގެ މައްޗަށް ދައުލަތުން ދަޢުވާއެއް ކޮށްފިނަމަ، އެ ދަޢުވާއެއް ސާބިތުވުމުގެ ސަގާފަތެވެ. އެހެންކަމުން، އުސްތާޛު އިބްރާހީމް ފައުޒީގެ މައްޗަށް ކުށެއް ސާބިތުކުރެވި، ޙުކުމެއް ކުރެވުނީއެވެ!!! އެއީ ޞައްޙަ ޙުކުމެއް ނޫންކަން ވެރިންނަށް ވެސް އެނގިވަޑައިގަންނަވާތީ، އެއަށްފަހު، އެތައް ޢިނާޔަތަކާއެކު މަޢާފު ވެސް ކުރެއްވީއެވެ!!!

އުސްތާޛު އިބްރާހީމް ފައުޒީގެ ޙަޔާތްޕުޅަށް އައި އެ ހިތާމަވެރި މޫސުމުގައި، އޭނާގެ އެންމެ ބޮޑު މަދަދުގާރު ކަމުގައި ވެވަޑައިގެންނެވީ، އޭނާގެ ވަފާތެރި އަނބިކަނބަލުންނެވެ. އެ ދެކަނބަލުންގެ ލޮބުވެތި ބޭފުޅުން ތަރުބިއްޔަތުކުރައްވައި، ޢާއިލާގެ ބަދަހިކަން ދެމެހެއްޓެވީ އެ ޢިއްޒަތްތެރި އަނބިކަނބަލުންނެވެ. އޭނާގެ ހިތްވަރާއި ކެތްތެރިކަމާއި ވަފާތެރިކަމަކީ، މި ޖީލުގެ ޒުވާން އަންހެން ދަރީން ޢިބްރަތް ލިބިގަންނަންޖެހޭ ފިލާވަޅުތަކެކެވެ.

ސިޔާސީ މައިދާނުގެ އިތުރަށް، ތަޢުލީމާއި ތަރުބިއްޔަތުގެ މައިދާނުގައި ވެސް، އުސްތާޛު އިބްރާހީމް ފައުޒީގެ ޚިދުމަތުގެ ބުރަދަން ބޮޑެވެ. އޭނާއަކީ އެތައް ޖީލަކަށް ތަޢުލީމާއި ތަރުބިއްޔަތު ދެއްވި ޙިކުމަތްތެރި އުސްތާޛެކެވެ. ތަޢުލީމީ ދާއިރާގައި އޭނާ ގެންގުޅުއްވި ފަލްސަފާއާއި މަންހަޖު ތަފާތެވެ. އޭގައި ވަނީ، ހެޔޮ ބަހާއި، ހެޔޮ ނަސޭހަތާއި، ހެޔޮ އިރުޝާދުން ދަރިވަރުންނަށް ވިސްނުވައިދެއްވުމެވެ. ކޮންމެ ދަރިވަރަކަށްމެ އޭނާ ކިޔަވައިދެއްވީ، އެ ދަރިވަރެއްގެ ނަފުސާނީ ޙާލަތާއި، ފިކުރީ ޙާލަތާއި، ޖިސްމާނީ ޙާލަތު ތަންދޭ މިންވަރުގެ މައްޗަށް ރިޢާޔަތް ކުރައްވައިގެންނެވެ. އެހެންކަމުން، ހުރިހައި ދަރިވަރުންނީ އޭނާގެ އަރިއަހުގައި ހަމަހަމަ ބަޔެކެވެ. ދަރިވަރަކާމެދު ހިތްޕުޅު ނުތަނަވަސްވެގެން ދުވަހަކުވެސް ބަސްފުޅެއް ވިދާޅުވިކަމެއް އެނގިފައެއް ނެތެވެ! އޭނާގެ ތަރުބިއްޔަތުގެ ފިޔަގަނޑުގެ ދަށަށް ވަދެވުނު ކޮންމެ ދަރިވަރެއްގެ ނަފުސުގައި، ޙިކުމަތުގެ މުޑުވައްތައް އިންދެވީ ނުހަނު އޯގާވެރިކަމާއެކުގައެވެ. އެ ކަމުގެ ސަބަބުން އެ ހުރިހައި ދަރިވަރުން، އޭނާއަށް އިޙްތިރާމުކުރެއެވެ. އޭނާގެ ޙިކުމަތްތެރި ހެޔޮ ޛިކުރާތައް ދަމަހައްޓައެވެ.

އުސްތާޛު އިބްރާހީމް ފައުޒީއަކީ ތާރީޚާއި ސަގާފަތާއި ޢުލޫމާއި ފަންނާއި ޙިކުމަތުގެ ޚަޒާނާއެއް ކަމުގައި ސިފަކުރިޔަސް، އޭނާގެ ޝަޚުޞިއްޔަތަށް ޙައްޤުވެގެންވާ މަތިވެރި ދަރަޖައެއް ނުދެވޭނެއެވެ. އެހެނީ އޭނާގެ ޝަޚުޞިއްޔަތުގެ ގިއުގަނޑު، އެއަށްވުރެ މާތަނަވަހެވެ. އޭނާގެ ފަންނުތަކުގެ ތެރެއިން ދަރިވަރުންނަށް ދަސްކޮށްދެއްވި އެންމެ އަގުހުރި އެއް ފަންނަކީ، އަތުލިޔުމުގެ ފަންނެވެ. އެ ފަންނުގައި އޭނާއަކީ ލާމަސީލު އުސްތާޛެކެވެ. އޭނާ އަޅުއްވާ ކޮންމެ އަކުރަކީ، އޭގައި އެތައް ވާހަކަތަކެއް ޖަމާވެފައިވާ ޙިކުމަތުގެ ނޫރާނީ އަލިމަހެކެވެ. ޢަރަބި އަކުރުންނާއި ތާނަ އަކުރުން ލިޔުއްވުމުގައި އޭނާ ގެންގުޅުއްވާ މަޑުމައިތިރި ޙަރަކާތަކީ ޙިކުމަތުގެ ފިލާވަޅުތަކެކެވެ. އަތުލިޔުމުގެ ދަރުސްތައް އެ ފަދައިން ދެއްވާއިރު، އޭނާގެ ނަފުސުގެ އިޠުމިއުނާނާއި ސާބިތުކަމަކީ ޙިކުމަތުގެ މަދްރަސާތަކެކެވެ. އޭރު އެ ކަންކަމާމެދު ތަޢުބީރުނުކުރިޔަސް، އެ ކަންކަން ވަނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ހިތްތައް ފަތަޙަކޮށްފައެވެ!!! އެއީ ނުހަނު ލާމަސީލު އަދި އެހައިމެ ޙިކުމަތްތެރި ފަތަޙައެކެވެ!!!

ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިސްލާމީ ޔުނިވަރސިޓީގެ ފެށުން ކަމުގައި ވާ، މަޢުހަދުއް ދިރާސާތިލް އިސްލާމިއްޔާގައި، އުސްތާޛު އިބްރާހީމް ފައުޒީގެ ފަލްސަފީ ފިކުރާއި، ފަންނީ ހުނަރާއި، ޢިލްމީ ދަރުސާއި، ތަރުބަޥީ ޚިދުމަތާއި، ޙިކުމަތުގެ މުތީގެ ބުރަދަން ބޮޑެވެ. އެހެންކަމުން، އެ މުއައްސަސާ ތަރައްޤީވެ ކުއްލިއްޔާއަކަށް ތަހުޒީބުވެގެން ދިޔައިރު ވެސް، އޭނާގެ ހެޔޮ އަސަރު އެ ތަނުން ފިލައިގެނެއް ނުދެއެވެ. އަދި ޔުނިވަރސިޓީއަކަށް ތަރައްޤީވުމަށް ފަހުގައި ވެސް، އޭނާ އެ ތަނާ ވަކިވެވަޑައެއް ނުގަންނަވައެވެ. އެ ތަނަށް ސާޅީސް ފަސް އަހަރު ފުރުނު ފާގަތި އިޙްތިފާލުގައި ވެސް، އެންމެންގެ އިޙްތިރާމީ ނަޒަރު ހުއްޓުނު ޤަދަރުވެރި ޙިކުމަތްތެރި ޝަޚުޞިއްޔަތަކީ އޭނާއެވެ!!! ޖީލުތަކާއި ޤަރުނުތަކުގެ ވުޖޫދުން، އުސްތާޛު އިބްރާހީމް ފައުޒީ ފަދަ ޙިކުމަތްތެރިން ފެނުމަކީ ނާދިރު ކަމެކެވެ!!!

މާތްﷲ، އުސްތާޛު އިބްރާހީމް ފައުޒީގެ ޙިކުމަތްތެރި ހެޔޮ ޛިކުރާތައް ދަމަހައްޓަވާށިއެވެ! އަދި އެކަލާނގެ އޭނާއަށް، ދެ ދުނިޔޭގެ ނިޢުމަތާއި ބަރަކާތާއި ހެޔޮ ދަރުމަ މިންވަރުކުރައްވާށިއެވެ! އާމީން.